
Oefeningen voor Contrast en Diepte
Licht en Schaduw Contrast (Chiaroscuro-studie)
Deze oefening helpt je te begrijpen hoe licht en schaduw een object ruimtelijk maken.
Benodigdheden:
-
Potlood (HB, 2B, 4B, 6B)
-
Gum
-
Papier of schetsboek
-
Een bolvormig object (appel, sinaasappel, ei, bal, enz.)
-
Een enkele lichtbron (bijv. een bureaulamp of een venster)
Stappen:
-
Plaats het object onder een lichtbron, zodat het een duidelijke schaduw werpt.
-
Teken eerst de basisvorm van het object.
-
Observeer en schets de schaduwen:
-
Hooglichten (de lichtste delen waar het licht direct op valt).
-
Halftonen (de overgang tussen licht en schaduw).
-
Kernschaduw (het donkerste deel op het object zelf).
-
Slagschaduw (de schaduw die het object werpt op de ondergrond).
-
-
Werk met verschillende potloodgradaties en gum subtiel om highlights te behouden.
Evaluatie:
-
Zijn de schaduwovergangen vloeiend?
-
Lijkt het object realistisch en ruimtelijk?
-
Is er een goed contrast tussen licht en donker?

Overlapping en Atmosferisch Perspectief
Met deze oefening leer je hoe objecten verder weg of dichterbij lijken te staan.
Benodigdheden:
-
Potlood of houtskool
-
Papier of schetsboek
Stappen:
-
Teken 5 tot 7 overlappende berg- of heuvelvormen (of gebouwen, bomen, etc.).
-
Maak de voorgrond donkerder en gedetailleerder.
-
Laat de middelste lagen iets lichter en vager worden.
-
Maak de achterste laag het lichtst en het minst gedetailleerd.
-
Gebruik een gum of doezelaar om de achterste lagen zachter te maken, zodat ze verder weg lijken.
Evaluatie:
-
Lijkt er een gevoel van afstand te ontstaan?
-
Zijn de voorgrond en achtergrond goed van elkaar te onderscheiden?
-
Zijn de contrasten en details goed verdeeld?

Hoog Contrast Compositie (Zwart-wit silhouetten)
Hier leer je hoe je een dramatisch beeld creëert met sterke contrasten.
Benodigdheden:
-
Zwart en wit krijt of potlood
-
Papier (bij voorkeur licht getint of grijs)
-
Referentiebeeld (bijv. een stadsgezicht, een boom met schaduw, een persoon in tegenlicht)
Stappen:
-
Kies een referentiebeeld met sterke contrasten (bijv. een zonsondergang met silhouetten van bomen of gebouwen).
-
Teken alleen de silhouetten als massieve zwarte vormen – geen details binnenin.
-
Voeg een lichte achtergrond toe met zachte potloodtonen voor extra contrast.
-
Experimenteer met negatieve ruimte – waar laat je het papier onbewerkt voor effect?
Evaluatie:
-
Springen de silhouetten eruit door het hoge contrast?
-
Is de compositie gebalanceerd?
-
Hoe beïnvloedt de negatieve ruimte het beeld?
